COVID-19 için alınması gereken önlemler
İş Yerine Yönelik Önlemler
İçeride kalabalık oluşmasını engellemek için, dış kapıya içeriye girilmesini engelleyecek basit bir uyarıcı/engelleyici koyulmalıdır. Bu, kapının her iki tarafından tutturularak asılabilecek basit bir kırmızı renkli kordon ya da şerit olabileceği gibi, kasa, plastik duba gibi bir blokaj materyali de olabilir. Çalışan ve müşteri dahil 4 metrekareye 1 kişi olacak şekilde içeriye müşteri alınmalıdır. Sosyal mesafe kurallarına (en az 1 metre, 3-4 adım) uyulmalı, bu mesafe yer işaretleriyle belirlenmelidir. İş yeri girişinde müşteriler tarafından kullanılmak üzere el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya bulundurulmalıdır. El antiseptiğinin doluluk durumu belirli aralıklarla kontrol edilmeli ve her zaman dolu olması sağlanmalıdır. Kozmetik ve parfümeri mağazalarında ürünler camekanlı bölümlerde teşhir edilmeli, müşterilerin istedikleri ürünler çalışanlar tarafından kasaya getirilmelidir. Özellikle göz kalemi, rimel, ruj ve allık gibi göz, dudak ve yüze uygulanan kozmetik ve makyaj malzemelerinin test ürünleri denenmemelidir. Parfüm, losyon, oje gibi ürünlerin test edilmesi için mağaza çalışanları yardımcı olmalı, ürünlere müşterilerin dokunması engellenmelidir. Parfümler direkt cilde değil test kağıtlarına uygulanmalıdır. Mağazalarda ürün tanıtımı amaçlı açılacak stantlar önünde sosyal mesafenin korunmasını sağlayacak zemin işaretlemeleri yapılmalı, promosyon amaçlı cilt bakımı ve makyaj uygulamaları yapılmamalıdır. Personeli korumak için tezgâhlar ve müşteri alanı arasına geçici bir ayırıcı veya pencere yerleştirilmelidir. Müşterilerden tercihen temassız olmak üzere nakit olmayan ödeme yapmaları istenmelidir.
Müşterilere Yönelik Önlemler
Müşterilerin iş yerinin girişinde görünür bir yere asılmış olan ve içeride uyulması beklenen kuralları açıklayan bilgilendirmeyi okuması sağlanmalıdır. Müşterilerden iş yerine tek başlarına girmeleri istenmelidir. Eşlik eden diğer kişiler dışarıda kalmalı, iş yerine misafir kabul edilmemelidir. Müşteriler, diğer müşteriler ve çalışanlar ile aralarındaki sosyal mesafeyi korumaları hususunda uyarılmalıdırlar. Müşterilerin maskeli olarak iş yerine girmesi sağlanmalıdır. Bu tip iş yerleri ve genel olarak toplum içinde kuralına uygun olarak bez maske takılması yeterlidir. Girişte maskesi olmayanlar için maske bulundurulmalıdır. Müşteri iş yerine girdiğinde el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya kullanmalıdır. Müşteriler, iş yeri içinde mecbur kalmadıkça yüzeylere dokunmamalıdır. Dokunulduğunda el antiseptiği kullanılmalıdır. Müşterilerin iş yeri içinde mümkün olduğu kadar kısa süre kalması sağlanmalıdır.
Personeli Korumaya Yönelik Önlemler
Çalışan personelin COVID-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri konusunda bilgilenmesi sağlanmalıdır. Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan personel çalıştırılmamalıdır. Personel çalışırken ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtiler gelişirse, tıbbi maske takılı olarak sağlık kuruluşuna yönlendirilmelidir. Çalışan personelin tümü kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirmelidir. Yeni maske takılırken el antiseptiği kullanılmalıdır. Müşteri ile 1 metre sosyal mesafe korunmalıdır. Müşteriye ürünün tanıtılması, gösterilmesi gibi mesafenin korunamadığı durumlarda çalışma öncesinde tıbbi maskeye ek olarak yüz koruyucu kullanılmalıdır. Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. Personel temizlik yaparken eldiven kullanabilir. Eldivenli iken gereksiz herhangi bir yere dokunulmamaya çalışılmalıdır. İş bitince eldiven çıkarılıp, el hijyeni sağlanmalıdır. Çalışan personel dinlenme alanlarında en az 1 metrelik sosyal mesafeyi korumalı ve maske takmayı sürdürmelidir. Yemek yerken ya da su/çay/ kahve içilirken, maske çıkarılacağı için bunun yapıldığı kapalı alanda aynı anda birden fazla kişi olmamalıdır
Ortam Temizliği, Dezenfeksiyonu ve Havalandırma
İş yerlerinde her gün düzenli olarak temizlik yapılmalıdır. İş yerlerinin temizliğinde özellikle sık dokunulan yüzeylerin (kapı kolları, telefon ahizeleri, masa yüzeyleri gibi) temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen bir dezenfektandır. Tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır. Klor bileşiklerinin uygun olmadığı yazar kasa, bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri %70’lik alkolle silerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır. Çalışma tezgâhları, ekipmanları ve aletleri düzenli olarak temizlenmeli, %70’lik alkol ile dezenfekte edilmelidir. Müşteriler ödeme terminalini kullanır ve dokunurlarsa hemen arkasından %70’lik alkol ile temizlenmelidir. Alışveriş sepetlerinin elle tutulan kısımları su ve deterjanlı bezle sık sık temizlenmelidir. Alışveriş sepetleri gün sonunda deterjanla yıkanmalı veya deterjanlı bezle silinmelidir. Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır. Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp iş yerindeki çöp kutusuna atmalı, ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda el antiseptiği kullanmalıdır. İş yerlerinin kapı ve pencereleri açılarak sık havalandırılması sağlanmalıdır. Merkezi havalandırma sistemleri bulunan iş yerlerinin havalandırması temiz hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalıdır.